Amenore, adet görememe adetten kesilme nedir?

Amenore  hiç adet görememe veya uzun süre adet görmeme durumudur.Tıbii olarak  bir kız çocuğunun 14 yaşına kadar meme büyümesi,koltuk altında  tüylenme gibi kadınlık belirtilerinin başlamaması  veya 16 yaşına gelmesine rağmen ilk adetin görülmemesi veya normal adet gören bir kadının  3 adet siklusu boyunca adet olmaması “amenore” olarak tanımlanır. İki çeşit amenore vardır. Kadın hayatında hiç adet görmemiş ise “ primer amenore”, daha önceden düzenli adet gören kadında adetin aniden  kesilmesine de “sekonder amenore” adı verilir.

 Kadınlarda Amenore nin Sebepleri Nelerdir?

Jinekolojik Organlara  Bağlı Bozukluklar	Beyinden kaynaklanan Hormonal Bozukluklar
İmperfore himen, Hymen imperforatus  (Doğuştan Kapalı Kızlık Zarı)     Enine vajinal septum  durumu (Vajinada Perde)     Vajinal aplazi (Vajinanın doğuştan hiç gelişmemiş Olması)     Uterin agenezi (Rahmin doğuştan hiç gelişmemiş Olması)     Uterin hipoplazi (Rahmin Küçük Olması, küçük rahim)     Asherman sendromu (rahim içi yapışıklık) Endometrial atrofi     Histerektomi, Total abdominal  histerektomi, veya vajinal histerektomi	Enfeksiyonlar, iltihaplar     Tümörler,kanser     Galaktore-amenore sendromu (Hiperprolaktinemi, prolaktin yüksekliği)     Sheehan sendromu     Psiklojik,Emosyonel şok Hipogonadotropik     hipogonadizm durumu     Anoreksiya nevroza     Yalancı gebelik     İlaçlara bağlı sebepler.
Yumurtalık, Over Sorunları	Genel bozukluklar, Sistemik hastalıklar.
Ovaryan agenezi (Yumurtalıkların doğuştan  Olmaması)     Ovaryan disgenezi (Yumurtalıkların Yanlış ,eksik Gelişimi)     Dirençli over sendromu     PCOS (Polikistik Over Sendromu)    Overde Hipertekoz. Prepubertal kastrasyon     Hormon salgılayan  yumurtalık tümörleri     Erken menopoz durumu     Yumurtalıkları Ameliyatla Alınmış Olması,erken cerrahi menopoz	Tiroid hastalıkları Guatr bozuklukları Hashimoto tiroiditi     Adrenal hastalıkları Böbrek üstü hastalıkları     Diabetes Mellitus (DM), Şeker Hastalığı    Karaciğer hastalığı Siroz.     Tüberküloz, Verem     Böbrek hastalıkları     Kalp hastalıkları     Kan hastalıkları Hematolojik bozukluklar

 

Tıbbi Değerlendirme Nasıl Yapılır? Tanı Nasıl Konulur?

Birden fazla inceleme sırası ile gerekir.Öykü, muayene, ultrasonografi, histerosalpingografi, laparoskopi, dinamik testler( progesteron, östrojen, gonadotropin, GnRH, klomifen sitrat, TRH ve deksametazon testi), statik testler ( FSH, LH,Prl, E2, progesteron, 17 – OH progesteron, androjenler, TSH, T3 ve T4) amenore tanısının konmasında mutlaka yapılması gereken testlerdir. Doğurganlık  çağında olan ve cinsel yaşamı olan bir kadında adet kanaması geciktiğinde yani bir “amenore” durumu varlığında  ilk akla gelmesi gereken gebelik olasılığıdır ve buna yönelik incelemeler de yapılmalıdır

Amenore Sorunun Tedavisinde Ne Yapılır?

Amenorenin sebebine yönelik tedavi uygulanır;İmperfore himen' de (kapalı kızlık zarı) üretraya zarar vermeden himenin en bombe yerinden, artı şeklinde bir kesi jinekolog tarafından yapılır.Uterus hipoplazisinde (küçük rahim)  östrojen ve progesteron ilaçları uygulaması ile uterus büyütülmeli sonra hormonla devam  tedavisi  mutlaka yapılmalıdır. Sinesinin , rahim içi yapışıklığının  (Ashermen sendromu) tipi ne olursa olsun tedavi cerrahidir.Cerrahi girişim genellikle  histeroskopiyle yapılır. Turner Sendromu’nun tedavisi amenore ve infertiliteye yönelik olmak üzere iki şekilde planlanabilir.Sadece amenore tedavisi düşünülürse östrojen ve progesteron kombinasyonları verilir. Bu tedavi menopoz yaşına kadar uygulanabilir. Amenoreli kadın  infertilite yönünden tedavi edilmek istenirse tek alternatif donör oosittir. Bu tedavi şekli ülkemizde henüz uygulanmamaktadır. Polikistik over sendromunda tedavi hastanın isteği yönünde, amenore,  kıllanma, veya infertiliteye yönelik  tedavi olmalıdır. Klomifen Sitrat  (Klomen, Gonophene) ve Metformin medikal olarak verilir.Polikisitk over sendromunun cerrahi olarak tedavisi ise  laparoskopik ovaryan drilling veya laparotomi ile ovaryan Wedge rezeksiyondur. Ovaryan hipertekozis ’ in  tedavi cerrahidir. Hastaların  durumuna göre laparoskopik drilling veya wedge rezeksiyon jinekolog tarafından yapılabilir.İlça tedavisine genellikle cevap vermez. Malign over tümörlerinde- kanserlerinde , amenore ve infertilite dikkate alınmadan  cerrahi tedavi yapılmalıdır. Malign, kanser  olmayanlarda ise, sadece tümör cerrahi olarak çıkartılmalı ve hormonal fonksiyon için kalabilecek derecede over dokusu korunmalıdır. Hiperprolaktinemi nin tedavisinde cerrahi ve genellikle ilaçlar ile  medikal tedavi uygulanabilir. Sheean Sendromu nda adrenal ve tiroid hormonlarıyla eksk olan hormonlarınyerine koyma tedavisi verilebilir. Emosyonel şok ta  ise tedavi genellikle psikoterapidir ve iyi sonuçlar verir.