Endometriozis belirtileri ve şikayetleri, endometriosis belirtileri değerlendirilmesi hakkında bilgiler..

 

Endometriozis Hastalığı  Nasıl Belirti Verir?Endometiozis Belirtileri Nelerdir?  

Endometriyozisin belirtileri ve bu belirtilerin  şiddetini  hastalığın bulunduğu yer ve hastalığın yaygınlığına bağlıdır. Endometriozis en sık olarak hiçbir şikayeti olmayan bir kadında rastlantısal ve tesadüfi tespit edilir. Bu nedenle endometriozisin sıklıkla belirti vermediğini söylemek mümkündür.

Endometriyozis  her ay bulunduğu bölgede aynen adet kanaması gibi kanamaya yol açtığı için belirti  çeşitli bulgular vermektedir. Kanamanın rahim içi dışındaki  bölgelerde yarattığı iltihabi reaksiyonlar adet sancısına  (dismenore) yol açarken;  kanamanın kalıntılarının sebep olduğu  yapışıklıklar, adhezyonlar   kısırlık, cinsel ilişkide ağrı,  pelvik ağrı gibi farklı  ve değişik şidette şikayetlere neden olurlar. Adet siklusu ile birlikte   her ay ortaya çıkan kanama artıklarının birikerek kitle oluşumuna neden olmasıyla  yumurtalıklarda çikolata kisti oluşumuna neden olabilir. Endometrioma, yani "çikolata kisti" yumurtalık dokusu içinde bu eski kanın birikmesiyle oluşur ve bu kistin içinde bulunan sıvı görünüm olarak sıvı çikolatayı andırdığı için "çikolata kisti" olarak adlandırılır.

Endometriyozis in ortaya çıkardığı şikâyetler çok çeşitlidir ve her kadında değişik şekilde ve şiddette olabilmektedir. Bazı ağır vakalarda hastanın hiç şikâyeti de bulunmayabilir. Diğer tarafta hafif vakalar birçok şikâyet ve rahatsızlıklara yol açabilir. Şikâyetler çok defa endometriozis odaklarının oturdukları yere bağlıdır. Genel olarak endometriyozisin yaygınlığı ve klinik belirtiler arasında direk bir bağlantı  her zaman bulunmaz.

Endometriosis tanısı nasıl konulur?

Endometriozisi tanısı lezyonların direk olarak görülmesi ve patolojik olarak incelenmesi ile konur. Haznenin ( vajinanın) direk gözle incelenmesi ve jinekolojik muayene ile bazen arka duvarda endometriozis odakları görülebilir.. Parmakla muayene ile genital bölgede bazen odaklar hissedilir ve genellikle hasta ağrı hisseder. Elastik bağlar, sadece sakro-uterin bağda endometriyozis  bulunduğu  durumlarda, elastikliğini kaybeder ve cinsel temas esnasında ağrı ortaya çıkar ve bu disparoni belirtisi doktor için bazen tanı koymaya çok yardımcıdır.

Endometriozis odakları karın zarının üzerinde birkaç noktadan ibaret olduğu durumlarda, yapışıklıklıkların az oldukları veya yumurtalıkların üzerinde ufak endometriyoma kistlerinin (çikolata kistlerinin)  mevcut olduğu durumlarda tuşe bulguları bulunmaz. 

·         Endometriosis tanısında genellikle ultrasonografi kullanılır.  Ultrason ile en iyi yumurtalıkların üzerinde Endometriozis kistlerinin varlığı (Endometrioma, çukolata kisti) gösterilebilir. Ultrasonografi esnasında bu kistler yumurtalıkların diğer kistik değişikliklerinden deneyimli bir göz tarafından kolaylıkla ayırt edilebilmektedir.

• Endometriozisin  tanısı ve yumurtalık ve rahim yolu gibi cinsel organlarda ne derece bir yayılma gösterdiği  ve yapışıklık yapıp yapmadığı en iyi laparoskopik muayene ile gösterilebilir. Bu yüzden endometriyozis şüphesinde en kısa zamanda bir diagnostik  laparoskopi şarttır. Laparoskopik işlem esnasında bilhassa Douglas çukurundaki bazı bulgular gözden kaçabilir. Yumurtalıkların küçük Endometriyomaları da bazen görülmeyebilir. Laparoskopi esnasında karın boşluğundaki organlarda ve etrafındaki yapılarda sistematik bir şekilde endometriozis odakları aranır ve buna göre endometriozis sınıflaması yapılır
   

• Ultrasonografi incelemesinde endometriomadan veya diğer sdı ile "çikolata kisti" oluşumundan kuşku duyulan kadınlarda  kanda CA12-5 adı verilen bir tümör markerin  bakılması tanının desteklenmesi açısından önemlidir. Yumurtalıktan köken alan bazı kanserlerde salgılanan bu tümör belirteci endometriozis varlığında da kontrollu bir şekilde  artmaktadır, ancak kan düzeyi habis hastalıklarda olduğu kadar çok fazla  yükselmemektedir. Tanı için kanda bu değerin ölçümü kesin olarak gerekli değildir fakat yapılması faydalıdır. Ancak endometriozis  ameliyatı  öncesinde elde edilen yüksek  değer ameliyat sonrası düştüğü ve  böylece   gerek ameliyatın etkinliği gerekse  muhtemel nükslerin tahmini söz konusu olduğundan ultrasonografi ile birlikte  sıklıkla CA 125 düzeyi  de takibe alınır.