Histerektomi ,Rahim ameliyatı, rahim operasyonu  nedir?
 

Histerektomi rahim alınması operasyonudur. Menopoz sonrası veya menopoza yakın yaşı olan kadınlarda genellikle beraberinde yumurtalıklar da alınır. Eğer yaş 40'ın altında ise ve yumurtalıklarda gözle görülen sorun yoksa en azından biri bırakılır.

Hangi durumlarda rahim çıkartılması ameliyatı yapılır?

ü       Uterus (rahim) myomları: Myomlar kadınlarda en sık karşılaşılan iyi huylu tümörlerdir ve bu yüzden histerektomilerin çok geniş bir bölümünden sorumludurlar. Myomlar anormal kanama, pelvik ağrı veya bası gibi şikayetlerden ameliyat gerektirir.

ü       Düzensiz kanamalar: Bu tür hastalarda ilaç tedavisi etkili olmazsa veya hasta ilaç tedavisini kabullenemezse ameliyat düşünülür.

ü       Adet ağrılarının şiddetli olması

ü      Kasık ağrıları, rahim sarkması, kanser öncesi belirtiler:

ü      Doğum kompliksyonları: Acil histerektomiler daha ziyade doğumla ilgili komplikasyonlarda uygulanır. Doğum sonrası rahim kanamasının durdurulamaması, tamir edilemeyen rahim yırtıkları, bebeğin eşinin-plasentanın ayrılmaması olgularında gerekli olabilir.

ü      Ayrıca; Endometriozis (Rahim içinde bulunması gereken  rahim içi zarının rahim dışında bulunması), rahim ve yumurtalık kanseri, iyi huylu yumurtalık tümörlerinde histerektomi yapılabilir. Rahim ve yumurtalıkları tutan ciddi enfeksiyon ve abse gelişiminde histerektomi gerekebilir.

Histerektomi için kullanılan cerrahi teknikler nelerdir?

Histerektomi 3 türlü yapılır;

ü      Total histerektomi (Rahmin tamamı çıkarılır): Rahim ve serviks (rahim kanalı ve ağzı) birlikte çıkarılır.

ü      Radikal histerektomi (bazı kanser türlerinde yapılır): Uterus, serviks, destekleyen bağları, vagenin üst kısımları ve bazı lenf bezleri çıkarılır.

ü      Subtotal histerektomi (kısmi histerektomi) : Sadece rahimin gövde kısmı çıkarılır. Serviks (rahim kanalı) yerinde kalır. Rahim ağzının bırakılması kadını ilerde bu bölgeye ait problemlerin riskine sokar.

Histerektomi uygularken  operatör sıklıkla alt karında  yatay olarak kasık tüylerinin hemen üstünde  yada  nadiren dikey olarak göbekten tüylerin hizasına kadar bir kesik yapar. Her iki ameliyat da 1-2 saat sürer.

Histerektomi sırasında yumurtalıklar da çıkarılmalı mıdır?

İstatistiklere göre histerektomilerin % 35'inde yumurtalıklar çıkarılmamaktadır. Bazen sadece tek yumurtalık çıkarılır. 45 yaşından sonra yapılan histerektomilerde yumurtalıklar da birlikte sıklıkla çıkarılırlar. Burada amaç hastayı ileride yumurtalık kökenli  bir problemden dolayı bir ameliyattan korumaktır. Ayrıca yumurtalıklara ait bir bozukluk varsa bir veya iki yumurtalık genç hastada da çıkarılabilinirYumurtalıklar çıkarıldığında yumurtalıklardan salgılanan östrogen (kadınlık hormonu) hormonu çok azalır ve menopoz başlar. Buna cerrahi menopoz denir. Ani ve şiddetli menopoz şikayetleri (sıcak basmaları, vaginal kuruluk hissi, baş dönmesi, gece terlemeleri, kabızlık, depresyon gibi) ameliyattan hemen sonra başlayabilir. Sadece rahim çıkarıldığında  hasta ameliyattan sonra adet görmez, ancak yumurtalıklar yerinde kalırsa hastanın bu tür şikayetleri olmaz.
Yumurtalıkların da çıkarıldığı hastalarda eksilen hormonun takviyesi ile şikayetler azaltılabilir. Özellikle genç yaşta yumurtalıkların çıkarıldığı hastalar mutlaka bu hormon tedavisini almalıdırlar.

Cerrahiden sonra normal hayata  dönmek uzun sürer mi?
 
Genellikle cerrahi işlemin tekniğine göre ve ameliyat nedenine göre değişmekle birlikte histerektomi sonrası hastanede kalma süresi  2 gecedir. Normal aktivitelere tam olarak dönmek 4-6 hafta sürebilir. Ancak hastaların çoğu birinci haftanın sonunda  iyi hissetmektedir.
Dikişlerin tam iyileşmesi için hasta ameliyattan sonraki 6 hafta içinde fazla ağırlık kaldırmamalıdır. Ameliyat sonrası 6 hafta içinde cinsel ilişki tavsiye edilmez. 
İlk ve ikinci hafta çok yorucu aktivitelerden kaçınmalı ve aktivite seviyesini yavaş yavaş arttırmalıdırlar. Banyo duş alma şeklinde olmalıdır. İdrar ve gaita yaparken ıkınmaktan kaçınılmalıdır. Eğer vajinal kanama veya ateş olursa doktora haber verilmelidir.  

Unutmayın!

Histerektomi sadece rahmin çıkarılmasıdır. Histerektomi ameliyatı olan kadınlar bir daha hiç adet göremez. Cinsel ilişkiyi sağlayan organ rahim değil vajinadır. Histerektomi sırasında vajinaya dokunulmadığı için cinsel ilişki kurulmasında hiçbir farklılık ortaya çıkmaz. Birlikte yumurtalıklar çıkarılmadığı takdirde adet görülmediği halde menopoza ait belirti ve komplikasyonlar oluşmaz. Şayet birlikte yumurtalıklar da çıkarılmış ise operasyon sonrası cerrahi menopoz tablosu gelişir ve hormon replasman tedavisi hemen başlatılmalıdır.