Polikistik over tanısı nasıl konur, ,fsh, lh, prolaktin, dhea-s, testesteron testleri..

Polikistik Over Tanısı Nasıl Konulur?

Polikistik over bazen  bir şikâyete yol açmadığından çok kez kadının jinekolojik muayenesinde uygulanan ultrason kontrolü esnasında rastgele görülürler. Bazen de bu kistler düzensiz kanamalara yol açtıklarından, yapılan jinekolojik muayene sonucu ortaya çıkarılırlar. Polikistik over tanısı klinik bulgular, laboratuvar tetkikleri ve ultrason incelemesinin bir arada değerlendirilmesi ile konur. En önemli  tanı yöntemlerinden birisi  ultrasonografi incelemesidir. Normalle jinekolojik ulltrasonografide  yumurtalıklar periferinde küçük foliküler kistler içeren oval, solid  gözükür.  Polikistik overli hastalarda ultrasonografide yumurtalık kenarlarında çok sayıda küçük kist saptanır (tespih görüntüsü). Bu kistler sadece birkaç milimetre çapındadır ve tek başlarına sorun yaratmazlar. Kistlerin kaynağı gelişen ancak yumurtlama ile atılmayan folliküllerdir. Zaman içerisinde bunların sayıları artış gösterebilir.

Polikistik over tanısında kan hormon değerleri de önemlidir. Kanda androjen  yani erkeklik hormonu düzeylerinin, LH ve FSH oranlarının önemi vardır. LH/FSH oranının 3'ün üzerinde olması polikistik over tanısı  lehine bir bulgudur. Yine adetin 21. günü bakılacak kan progesteron değerleri yumurtlama  (ovulasyon) olup olmadığı hakkında bilgi verir.

Polikistik over ile insülin hormonu arasında ilişki  olduğu da bilinmektedir. Polikistik overde  hücrelerde insüline karşı bir direnç yani rezistans vardır.  Bu yüksek dozda insülin yumurtalıkları etkileyerek yumurtlamayı engeller ve sonuçta androjenlerde artış olur. İnsülün direnci  polikistik over zayıf kadınların %25-30' unda saptanırken şişman kadınlarda bu oran % 70-75'e kadar ulaşmaktadır.

Polikistik over şüphesinde  hangi laboratuar incelemeleri yapılır?

Kadınlarda hormya on tahlilleri (hormon profili ) adetin 2. ve3.günü,sabah, aç karnıma yapılmaktadırlar  .

FSH, LH hormonları
Polikistik overde  yumurtlama bozukluğu en temel sorunlardan biridir ve  bazı testlerle y ovulasyon olup olmadığının belirlenmesi mümkündür.Polikistik over durumunda vücutta genellikle bir LH hakimiyeti vardır ve  hastaların %70'nde LH/FSH oranı artmıştır. Bazı durumlarda bu iki hormonun ölçümü  Polikistik over tanısı açısından değerli bilgiler vermektedir.

Total Testosteron Seviyesi  DHEA-SO4,17 alfa OH progesteron  hormonları
Total testosteron  ve DHEA-SO4 düzeyi  tüylenme sorunu belirgin olan bir kadında sorunun yumurtalık veya adrenal bezi (DHEA-SO4) kaynaklı bir tümör sonucu olup olmadığının değerlendirilmesi açısından önem taşır. DHEA-SO4 seviyelerinde hafif yükselmelere polikistik overli hastaların  büyük büyük  bir kısmında  rastlanır ve bu durum tedaviyle kısa zamanda normale döner.17-alfa-OH-P ise böbreküstü bezi kaynaklı bir maddedir ve böbreküstü bezi kaynaklı durumlarında  21 hidroksilaz eksiliği seviyesi yüksek bulunur. Yine  Polikistik over değerlendirmesinin ilk basamaklarında bu hastalığın olmadığının belirlenmesi önemlidir.

TSH, Prolaktin hormonları
TSH hormonu hemen tüm vücut işlevleri üzerine etki eden bu hormonlar olduklarından özellikle gereğinden az salgılandıklarında Polikistik over benzeri belirtiler yapabilirler. TSH ölçümünün amacı belirtilerin bir tiroid sorununa bağlı olmadığının anlaşılması açısından önemlidir.

Prolaktin hormonu ise hipofiz bezinden salgılanan gebelik ve özellikle emzirme döneminde salgısı artan ve süt yapımından sorumlu hormondur. Polikistik over de  östrojen hormonunun kronik olarak yüksek seyretmesine bağlı olarak yaklaşık %40 gibi kadında prolaktin hormonu yüksekliğine rastlanır.

Serbest Testosteron :
Serbest testesteron direkt olarak kıl hücrelerinin içine girebilen aktif hormon şeklidir ve özellikle tedavi öncesinde yapılan ölçümde elde edilen değerin tedavi esnasında elde edilen değerle karşılaştırılması tedavinin başarısını  değerlendirmede yardımcıdır.

İnsülin ve şeker testleri :

Polikistik over insülin direnci yani şeker hastalığı veya bu hastalığa eğilimi beraberinde getirir ve polikistik over nedeniyle değerlendirilen kadınlarda böyle bir durumun var olup olmadığının ilk başlarda belirlenmesi tercih edilir. Bu amaçla AKŞ (Açlık Kan Şekeri)  veya kan insülin seviyesi  ölçülebilir.