Erkekten sperm, kadından da yumurta alınıp, bu iki hücrenin dış ortamda bir tüp içinde döllendikten sonra yeniden rahim içine yerleştirilmesine halk arasında tüp bebek denilmektedir. Baslangıçta sadece kanalları kapalı olan ve mikrocerrahiyle açılması mümkün olmayan durumlarda uygulanmaktaydı. Günümüzde sadece kanalları kapalı olanlarda değil, baska nedenlerden kaynaklanan kısırlık durumlarında da tüp bebek uygulanmaktadır.
Ancak hemen belirtelim ki, kanallarını bağlatanlar yeniden açtırabilirler. Kanalları bağlatanların ilk seçeneği, tüp bebek değildir. Çünkü mikrocerrahi yöntemiyle kanallar %100'e yakın bir oranda açılabilir. Mikrocerrahi ile kanalların açılma oranı dünyada %93 civarındadır. Bizim serimizde bu oran daha yüksektir. Tüp bebek, üremeye yardımcı tekniklerin uygulanmasıdır. Üremeye yardımcı teknikler konusunda pek çok terim aileler tarafından yanlış anlaşıldığı için önce üremeye yardımcı teknikler konusunda kullanılan terimleri, ailelerin anlayacagı dilde açıklamak isterim:
Aşılama (İnseminasyon): Kadına yumurta geliştirme ilaçları verilerek yumurtalar olgunlaştırılır. Yumurtaları çatlatma iğnesi yapıldıktan sonra (bu her zaman şart değildir), kadının eşinden sperm (meni) alınır, laboratuarda, yıkanarak sağlıklı spermler ayrılır ve bir ince kanül ile kadının döl yatağına (rahim içine) bırakılır. Bu işleme aşılama denir. Bu işlemin yapılabilmesi için kanalların mutlaka sağlam olması gerekmektedir.
Bu tedavi kimlere yapılmalıdır? Bu tedavi, nedeni bilinmeyen infertilite durumunda ve; erkekte; sperm sayısı az olanlarda, hipospadias veya epispadias'ı olanlarda, uygun seksüel ilişkide bulunamayanlarda, semen (meni) miktarı 2 ml'den az olanlarda, kadında; doğuştan vajen anomalisi olanlarda, vajinismus nedeniyle normal koitus (ilişki) olmayanlarda, rahim ağzında yeterli mukus (salgı) olmayanlarda yapılır.
Mikroenjeksiyon ( İCSİ: İntrasitoplazmik Sperm Enjeksiyonu): Bir adet sperm alınarak, yumurtanın içine bırakılması işlemidir. Bu şekilde döllenen yumurta 2-3 gün sonra vajen yoluyla rahim içine yerleştirilir. Başlangıçta ileri derecede az spermi olan kişilerde uygulanan bu yöntem artık her hastaya uygulanmaktadır.
Embriyon dondurulması: Toplanan yumurtalardan döllenenler arasında rahim içine nakledilenlerden arta kalanlar içinde, büyümesine devam edenler, ailelerin izni ve onayı alınarak dondurulabilir. Uygulama ile gebelik oluşmamışsa, düşük olmuşsa veya doğumdan sonra, ailelerin istedigi zamanda, dondurulmuş embriyonlar çözülerek anne rahmine verilir. Böylece maliyet düşer ve gereksiz iş gücü kaybı olmaz.
Tüp bebek uygulaması kimlere yapılmalıdır? Tüp bebek uygulaması; 35 yaşından genç kadınlarda, başka tedavilerle gebelik elde edilmemişse uygulanmalıdır. 35 yaş üzerinde olanlarda fazla beklemeden tüp bebek uygulanabilir.
Tüp bebek uygulanmasi gereken durumları şu şekilde sıralayabiliriz:
Kadında; aşılama uygulamasında başarısız olunduğunda, açıklanmayan infertilitede, tüpleri olmayan veya mikrocerrahi ile açılmayanlarda, genital tüberkülozu olanlarda, over yetmezligi olanlarda, endometriozisi olanlarda, klasik tedavilerle tedavi edilemeyen durumlarda,
Erkekte; aşılamada uygulamasının başarısız olduğu durumda, sperm azlığının her türünde, sperm kanallarının kapalı oldugu durumlarda (burada yumurta, sperm yaptığı halde, sperm kanalları kapalı olduğu için menide sperm bulunmamaktadır), klasik tedavilerle başarılı olunamayan durumlarda tüp bebek uygulanmalıdır.
Her doktor, bilgi birikimi ve tecrübesi oranında hastalara hizmet sunar. Bundan dolayı, herkesin başarı şansı farklıdır. Bu durum asla unutulmamalıdır. Bazı merkezlerde, klasik tedaviler uygulanmadan tüp bebek uygulamaları yapılmaktadır. Bir merkez tarafindan size, tüp bebek uygulaması teklif edilmişse, evraklarınızı gönderiniz değerlendirelim; ya da kendiniz geliniz, hiçbir ücret talep etmeden muayenenizi yapıp, durumunuzu değerlendirelim.
Tüp bebekte başarı şansı nedir? Tüp bebekte başarı şansını etkileyen pek çok neden vardır. Bunlar, doktorun tecrübesi ve bilgi birikimi, laboratuvarın deneyim ve başarısı, hastanın yaşı, spermin kalitesi ve kullanılan ilacın cinsi olarak sayılabilir. Tüp bebek çalışmalarında her merkez kendi başarısını vermelidir. Bu konuda benim kişisel başarım yüzde 70 oranında gebelik ve yüzde 40 oranında da doğum olmaktadır.
(Kaynak:Prof.Dr.Mülazım Yıldırım dersnotları)
...
