Yumurtalık Kisti Tanı ve Tedavisi

Yumurtalık kistleri genelde rutin muayene ya da başka bir sebepten dolayı yapılan muayene ve ultrasonografide saptanırlar. Muayenede hastanın yaşı, kitlenin büyüklüğü, şekli, saf kist ya da solid yapıda oluşu, etrafa yapışık olup olmadığı önemlidir. Ultrasonografide yumurtalık dokusunda 20 milimetreden daha büyük bir içi sıvı dolu yapı saptandığında kist şüphesi güçlenir. Ultrasonografide saf kist görünümünde olan ve 5-6 santimden küçük  olan kistlerin iyi huylu ve fonksiyonel olma olasılığı yüksektir.

Yumurtalık kistlerinin ayırıcı tanısı nasıl yapılır?

Yumurtalıklarda yukarıda anlatılanların dışında çok daha farklı türde selim olan kistik veya solid (içi sıvı dışında bir maddeden oluşan kitle) yapılar bulunabilir. Yumurtalık kistleri söz konusu olduğunda hastanın yaşı, kistin büyüklüğü ve ultrasonografide görülen içyapısı, tek veya çift taraflı olması gibi değişkenlere göre bazen çok geri planda, bazen ise ön planda yumurtalık kanseri de doktorun ayırıcı tanısında yer alır.

Selim ve malign kitlelerin karakteristikleri:

İyi huylu, Selim	Kötü huylu,  Malign
Unilokuler(tek gözlü)	Multilokuler(çok gözlü)
Düzgün cidarlı	İrregüler(düzensiz)
Mobil, hareketli	fikse
Kistik	solid
Tek taraflı	Çift taraflı
6cm den küçük çapta	6cm  çapından büyük

Ø       Yumurtalık kistlerinin ayırıcı tanısında seröz kistadenom ve müsinöz kistadenom dikkate  alınmalıdır.

Ø       Yumurtalıklarda ultrasonografide hem kistik hem de solid görünüm içerebilen ve  çeşitli nedenlerle geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı oluşan abseler görülebilir.

Ø      Dış gebelik bazen yumurtalıklardan birinin yakınında bir kitle görünümü arzedebilir. Ayırıcı tanıda unutulmamalıdır.

Ø      Yumurtalıklara yakın yer alan fallop tüplerinin içlerinin geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı şişmesiyle oluşan kitleler (hidrosalpinks)  USG’de kisti izlenimi verebilir.

Ø      Geçirilmiş jinekolojik ve diğer karın ameliyatlarında oluşan yapışıklıkların içinde sıvı birikmesi de bazen kist izlenimi verebilir.

Ø      Gebelik döneminde ve özellikle de çoğul gebelik, mol gebeliği gibi gebelik hormonlarının fazlaca salgılandığı durumlarda teka-Lutein kistleri adı verilen ve genellikle çift taraflı oluşan kistler görülebilir.

 Yumurtalık kistlerinde ne zaman ameliyat gerekir?

ü       Tanı yöntemleri kistin varlığını kesin olarak ortaya koyar, ancak yapısını ancak tahminen belirleyebilir. Kesin tanı kistin kapalı veya açık ameliyat ile çıkarılması ve patoloji uzmanı tarafından incelenmesiyle konulabilir. Kistlerin tümü ameliyat gerektirmez. Bir kistin ameliyatla çıkarılmasını gerektiren durumlar şu şekilde özetlenebilir; Kistin şiddetli belirtilere neden olması, tedaviye (doğum kontrol hapı) 3 ay süresince cevap vermemesi, kistin torsiyon veya patlama riskinin yüksek olması, yumurtalık kanseri olduğundan şüphelenilmesidir.
 

ü       Yumurtalık kistlerinin boyutları arttıkça içlerindeki basınç artar ve kendi etraflarında dönerek kendilerini boğmaları veya yırtılma riskleri artar. Boğulma ve yırtılma durumlarında genellikle oldukça hazırlıksız bir zamanda ve acil şartlarda ameliyat gerçekleşir. Bu, yumurtalığın kaybedilme riskini artıran ve ameliyatın laparoskopi ile yapılma şansını belirgin olarak azaltan bir durumdur.
 

ü       Özellikle çok genç kızlarda ve menopoza yakın dönemde veya menapoza girmiş kadınlarda var olan kistler rahatsız edicidir. Bu tür durumlarda ultrasonografi ve diğer görüntüleme yöntemleri ve tümör belirteçleri (markır) bir kanseri düşündürmese dahi, kesin tanının konulması için doktor genellikle ameliyat önerir.

Over  kistlerini önlemek mümkün müdür?

Yumurtalık kistleri yumurtalıklarda her ay düzenli olarak folükül adı verilen ve normal yumurtlama sürecinin bir parçası olan yapıların görüldüğü üreme çağında sıklıkla ortaya çıkar ve bu nedenle fizyolojik sürecin abartılı olarak işlemesi sonucunda ortaya çıkan fonksiyonel kistleri tümüyle önlemek mümkün değildir. Doğum kontrol hapları ise yumurtlama sürecini geçici olarak durdurduklarından bu ilaçları kullanan kadınlarda fonksiyonel yumurtalık kistleri çok daha az görülür. Uzun vadede doğum kontrol hapı kullanımının yumurtalık kanserine yakalanma riskini de etkili bir şekilde azalttığı bilinmektedir.
 

 

...