Yumurtalık (Over)  Kistleri  Nasıl Oluşur? 

Her kadında hayatının bir döneminde yumurtalıklarında kist saptanabilir. Çoğu zaman herhangi bir tedavi dahi gerektirmeyen bu lezyonlar büyük olasılıkla hiçbir belirti de vermezler. Yumurtalık kistlerine doğurganlık çağındaki kadınlarda sık rastlanır ve bu kistlerin çoğu iyi huylu, kendiliğinden kaybolan oluşumlardır.

Yumurtalıkta Kist nasıl  oluşur?

Yumurtalıkların temel görevi her ay, yapılarında yer alan bir yumurta hücresini olgunlaştırmak ve bu hücreyi yumurtlama adı verilen işlevle muhtemel bir döllenmenin gerçekleşeceği fallop tüpü içine vermektir. Bu olgunlaşma sürecinde salgılanan östrojen  rahim iç tabakasına geçerek buranın muhtemel bir gebeliğe hazır hale getirilmesini sağlar, yumurtlama sonrasında salgılanmaya başlanan progesteron ise bu bölgeyi gebeliğin oluşumu için  elverişli duruma getirir. Gebelik gerçekleşmediğinde yumurta hücresi yok olur ve belli bir süre sonunda progesteron salgısının da durmasıyla rahim iç tabakası adet kanamasıyla dökülür. Adet kanamasının ilk günü yukarıda anlatılan süreç tekrar başlar.

Her ay yumurtalıklardan birinde oluşan yumurta hücresi folikül adı verilen sıvı dolu bir kesecik içindedir. Folükül adı verilen yapı yumurtlamaya kadar geçen süreçte yaklaşık 18-20 milimetre çapına ulaşır ve yükselen hormonların etkisiyle en zayıf noktasından genellikle adetin 14.günü çatlayarak yumurta hücresini serbest bırakır. Kesecik daha sonra corpus luteum (sarı cisim) adı verilen yapıya dönüşerek progesteron hormonu salgılar.  Bazı durumlarda foliküller çatlamadan  gereğinden fazla büyüyerek bir kist izlenimi verirler. Kistler etrafı kist duvarı adı verilen ve etrafındaki dokulardan farklı bir doku ile çevrili sıvı içeren kitlelerdir. Genellikle  bir sonraki adet kanamasının bitiminden sonra bakıldığında kist sanılan bu yapıların çoğunun kaybolduğu gözlenir. Yumurtalık kistlerinin bir kısmı   fonksiyon bozukluğu yaratarak belirti verirken çok büyük bir bölümü  ne fonksiyonlarda bir kayba neden olur ne de uzunca bir süre belirti verir.

Yumurtalık kistlerinin belirtileri nelerdir?

Yumurtalık kistleri sıklıkla  iyi huyludur. Çoğunluğu hiçbir belirti vermez ve başka bir nedenle yapılan jinekolojik muayene esnasında tesadüfen saptanır.

Belirti verdiklerinde ise  en sık görülenler şikayetler;

·         Kasıklarda ağrı, karnın alt kısmında dolgunluk ve basınç hissi

·         İlişki esnasında ağrı

·         Adet düzensizliği veya adetlerin olağandan daha ağrılı olması, adet görememe, adet gecikmesi

·         Büyük boyutlu kistlerde karında şişme veya ele kitle gelmesi,karın ağrısı

·         Göğüslerde dolgunluk

·         Mesaneye baskı ile sık idrara çıkma, bağırsaklara baskı ile kabızlık

·         Bazen iştahsızlık, bulantı, kilo kaybı gibi sindirim yakınmaları

·         Kist torsiyonu (boğulması) belirtileri

·         Kist yırtılması (patlaması) belirtileridir.

Kist  torsiyonu  nedir?

Torsiyon ya da boğulma, bir kitlenin yerçekimi ve maruz kaldığı hareket ortamının etkisiyle kendi etrafında dönerek kendi damar dolaşımını tıkamasına verilen isimdir. Damar dolaşımı tıkandığında kitlenin beslenmesi bozulacağından kitlede bozulma başlar. Bu bozulma şiddetli ağrıya neden olur. Boğulma sonucunda yumurtalık dokusunun da dolaşımı bozulduğundan yumurtalık dokusu işlevlerini kalıcı olarak kaybedebilir.

Kistin patlaması veya yırtılması  ne demektir?

Yumurtalık kistleri büyüdükçe içlerindeki sıvının basıncı da artar. Büyük kistler cinsel ilişki, egzersiz ve diğer bedeni zorlayan durumlarda yırtılabilirler. Bu yırtılma genellikle kısa süren batıcı bir ağrı şeklinde belirti verir ve başka bir soruna yol açmaz. Ancak yırtılma esnasında kisti besleyen büyük bir kan damarı da yırtıldığında iç kanama olabileceğinden, böyle durumlarda da ameliyat dahi gerekebilir.

 

...